Nefes Darlığı İçin Hangi Doktora Gidilmeli? Toplumun Solunumunu Kim Tedavi Edecek?
Bir siyaset bilimci olarak toplumun “nefesini” incelerken, yalnızca bireysel bir sağlık meselesine değil, aynı zamanda iktidarın solunum düzenine de bakarım. Nefes darlığı sadece bedensel bir rahatsızlık değil, sistemin birey üzerindeki baskısının da bir göstergesidir. Bu noktada asıl soru şudur: Nefes darlığı için hangi doktora gidilmeli?
Ama belki de bu sorunun politik bir versiyonu da vardır: Toplumun nefesini daraltan düzene kim müdahale edecek?
İktidarın Solunumu: Toplumun Nefes Alma Hakkı
Güç, tıpkı oksijen gibi, dolaşımda adil dağılmadığında darlık yaratır. İktidar yalnızca politik bir olgu değil, aynı zamanda bir nefes denetimidir. Kim konuşabilir, kim susmak zorundadır? Kim ifade edebilir, kim nefessiz bırakılır?
Bu nedenle bireyin yaşadığı nefes darlığı, toplumun genel solunum kapasitesiyle doğrudan ilişkilidir.
Tıpta bu durum için bir göğüs hastalıkları uzmanına başvurulur. Ancak siyasette bu durumun karşılığı, demokratik bir oksijen akışı yaratmaktır.
Peki, devletin akciğerleri tıkanmışsa, halk hangi doktora gider?
Kurumların Rolü: Sağlık mı, İdeoloji mi?
Kurumlar, toplumsal bedenin organlarıdır. Sağlık kurumları, nefes darlığı yaşayan bireye solunum testi yapar; siyasal kurumlar ise topluma “nefes testi” uygular.
Ancak sorun şu ki, bazı kurumlar artık toplumu iyileştirmek yerine ideolojik maskelerle semptomları gizlemeye çalışır.
Sağlıkta “tedaviye erişim” nasıl bir haksa, siyasette “ifade özgürlüğü” de öyledir. Her ikisi de nefes alabilmenin temelidir.
Ne yazık ki bazı toplumlarda, ideolojik filtreler hava yollarını daraltır; insanlar sadece izin verilen ölçüde nefes alır. Peki, ideolojik oksijen ölçer kimdir? Devlet mi, medya mı, yoksa halkın kendisi mi?
Vatandaşlık: Nefesin Demokratik Hali
Vatandaşlık, aslında bir “nefes hakkı”dır. Her bireyin sistem içinde özgürce konuşabilmesi, var olabilmesi anlamına gelir.
Tıbbi olarak nefes darlığı yaşayan biri göğüs hastalıkları ya da kardiyoloji uzmanına gider; bazen de psikiyatrist desteği gerekir.
Siyasal olarak ise toplumun “nefes darlığı” yaşadığı anlarda, çözüm demokratik reformdur.
Ancak bugün çoğu birey, yalnızca bedensel değil, politik bir sıkışmışlık da hissediyor.
Vatandaş sormaya başlıyor: “Ben bu düzende hâlâ nefes alabiliyor muyum?”
Erkeklerin Stratejisi, Kadınların Katılımı: İki Solunum Biçimi
Erkekler, tarihsel olarak sistemi kontrol eden, nefesin ritmini belirleyen güç merkezlerinde bulunmuşlardır.
Onların bakışı, stratejik ve iktidar odaklıdır — tıpkı kalbi hızlandıran adrenalin gibi.
Kadınların yaklaşımı ise demokratik, katılımcı ve empatik bir solunumu temsil eder.
Toplumu yaşatan da aslında bu ikinci solunum biçimidir: paylaşım, dayanışma, etkileşim.
Kadınların siyasetteki varlığı, toplumun akciğerlerini genişletir. Bir toplum, yalnızca erkek seslerinin yankılandığı bir salonda ne kadar nefes alabilir?
İdeoloji ve Solunumun Denetimi
Her ideoloji, bireye nasıl nefes alması gerektiğini söyler.
Bazıları “derin nefes al” derken, bazıları “sadece bizim ritmimizde nefes al” der.
Bu durum, politik olarak “nefesin merkezileştirilmesi” anlamına gelir.
Tıpta bu, solunum bozukluğu; siyasette ise otoriterlik olarak adlandırılır.
Gerçek demokrasi, herkesin kendi nefes ritmini bulabildiği bir solunum alanı yaratır.
Ancak soralım: Toplumun nefesini kim düzenliyor? Devlet mi, sermaye mi, yoksa sessiz kalabalıklar mı?
Nefesin Politik Anatomisi: Doktor mu, Reform mu?
Bireysel düzeyde nefes darlığı için göğüs hastalıkları, kardiyoloji veya psikiyatri uzmanına başvurmak gerekir.
Ancak siyasal düzeyde, nefes darlığını tedavi edecek olan, güçlü bir yurttaşlık bilinci ve katılımcı demokrasidir.
Eğer toplumun solunum sistemi bozulmuşsa, sadece doktor değil, adalet de devreye girmelidir.
Çünkü nefes, yaşam kadar politik bir eylemdir.
Bir toplum nefes alamıyorsa, orada sağlık sorunu değil, sistemik bir baskı vardır.
Sonuç: Kim Nefes Alabiliyor?
Nefes darlığı için hangi doktora gidilmeli?
Beden için cevap nettir: Göğüs hastalıkları, kardiyoloji veya psikiyatri.
Ama toplumun nefes darlığına geldiğimizde, doktorun adı değişir: özgür basın, adil yargı, eşit vatandaşlık.
Gerçek tedavi, yalnızca ciğerleri değil, vicdanı da genişletir.
Ve belki de en provokatif soru şudur: Toplumun nefesini kim daraltıyor, kim gerçekten tedavi ediyor?